Tra từ: tri - Từ điển Hán Nôm

Có 19 kết quả:

夂 tri • 淄 tri • 甾 tri • 畠 tri • 知 tri • 緇 tri • 缁 tri • 胝 tri • 菑 tri • 葘 tri • 蜘 tri • 趍 tri • 躓 tri • 輜 tri • 輺 tri • 辎 tri • 錙 tri • 锱 tri • 鼅 tri

Từ điển phổ thông

Bạn đang xem: tri nghĩa là gì

1. cỗ tri
2. bước chậm

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Theo sau nhưng mà cho tới.
2. § Ngày xưa sử dụng như chữ “chung” 終.
3. § Ghi chú: Chữ này 夂 ghi chép không tồn tại đường nét ló rời khỏi phía bên trên góc phía bên trái, không giống với chữ “tuy” 夊 sắc nét ló rời khỏi phía bên trên góc phía bên trái.

Từ điển Thiều Chửu

① Sở tri. Theo sau nhưng mà cho tới.

Tự hình 3

Dị thể 1

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tên sông, tức “Tri thủy” 淄水 nằm trong tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.
2. (Tính) Đen (màu). § Thông “tri” 緇. ◇Sử Kí 史記: “Bất ghi chép kiên hồ nước, quái nhi bất lấn, bất ghi chép bạch hồ nước, niết nhi bất tri” 不曰堅乎, 磨而不磷, 不曰白乎, 涅而不淄 (Khổng Tử thế gia 孔子世家) Nói chi cứng dĩ nhiên, nhưng mà trau ko sút, rằng chi Trắng tinh anh, nhưng mà nhuộm ko đen sì.
3. (Động) Điếm nhục, ô nhiễm và độc hại, thực hiện mang đến đem giờ đồng hồ xấu xí.

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ tương tự 1

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Họa nàn. § Xưa sử dụng như chữ “tai” 灾.
2. Một âm là “tri”. (Danh) Vật hóa phù hợp cơ học.
3. § Cũng như chữ 葘.
4. § Cũng như chữ 淄.

Tự hình 4

Dị thể 10

Từ điển trích dẫn

1. § Xưa sử dụng như chữ “đinh” 町.
2. Một âm là “tri”. § Xưa sử dụng như chữ 甾.

Tự hình 1

Dị thể 1

Từ điển phổ thông

1. biết
2. quen thuộc nhau

Từ điển trích dẫn

1. (Động) lõi, hiểu. ◇Cổ huấn 古訓 “Lộ diêu tri sức ngựa, sự cửu loài kiến nhân tâm” 路遙知馬力, 事久見人心 Đường nhiều năm mới mẻ biết mức độ ngựa, việc nhiều ngày mới mẻ thấy lòng người.
2. (Động) Phân biệt, quần thể biệt. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Loan tử chi tương tự động fake, duy kì khuôn năng tri chi” 孿子之相似者, 唯其母能知之 (Tu vụ 脩務) Con sinh song thì tương tự nhau, chỉ mất u bọn chúng mới mẻ phân biệt được.
3. (Động) lõi nhau, hỗ tương, tiếp xúc. ◎Như: “tri giao” 知交 tiếp xúc, tương gửi gắm.
4. (Động) Nhận rời khỏi nhưng mà đề bạt, tri ngộ. ◇Sầm Tham 岑參: “Hà hạnh nhất thư sinh, Hốt mông quốc sĩ tri” 何幸一書生, 忽蒙國士知 (Bắc đình tây gửi gắm 北庭西郊) May sao một thư sinh, chợt được nhờ bậc quốc sĩ quan sát (tài năng).
5. (Động) Làm mái ấm, đứng đầu, chưởng cai quản. ◇Quốc ngữ 國語: “Hữu năng trợ trái ngược nhân mưu cơ nhi thối Ngô fake, ngô dữ chi nằm trong tri Việt quốc chi chánh” 有能助寡人謀而退吳者, 吾與之共知越國之政 (Việt ngữ 越語) Ai hoàn toàn có thể gom trái ngược nhân mưu cơ tấn công lùi quân Ngô, tớ tiếp tục nằm trong người ấy thống trị nước Việt.
6. (Danh) Kiến thức, học tập vấn. ◎Như: “cầu tri” 求知 mò mẫm tòi học hỏi và giao lưu. ◇Luận Ngữ 論語: “Ngô hữu tri hồ nước tai? Vô tri dã. Hữu bỉ phu vấn ư té, ko không phải như dã; té khấu kì lưỡng đoan nhi kiệt yên” 吾有知乎哉? 無知也. 有鄙夫問於我, 空空如也; 我叩其兩端而竭焉 (Tử Hãn 子罕) Ta đem kỹ năng rộng lớn chăng? Không đem kỹ năng rộng lớn. Có người tầm thông thường căn vặn tớ (một điều), tớ ko biết gì cả; tớ xét nguồn cơn vấn đề nhưng mà hiểu không còn rời khỏi.
7. (Danh) Ý thức, cảm hứng. ◇Tuân Tử 荀子: “Thảo mộc hữu sinh nhi vô tri” 草木有生而無知 (Vương chế 王制) Cây cỏ đem sinh sinh sống tuy nhiên không tồn tại ý thức, cảm hứng.
8. (Danh) quý khách bè, bạn hữu, tri kỉ. ◎Như: “cố tri” 故知 chúng ta cũ.
9. Một âm là “trí”. (Danh) Trí tinh, trí tuệ. § Thông “trí” 智. ◇Luận Ngữ 論語: “Lí nhân vi mĩ, trạch bất xử nhân yên tĩnh đắc trí?” 里仁為美, 擇不處仁焉得知 (Lí nhân 里仁) Chỗ ở đem đức nhân là nơi đảm bảo chất lượng, lựa chọn khu vực ở nhưng mà ko lựa chọn điểm đem đức nhân thì sao gọi là thông minh được (tức là đem trí tuệ)?
10. (Danh) Họ “Trí”.

Từ điển Thiều Chửu

① lõi, trí thức. Phàm vật gì thuộc sở hữu tâm bản thân phân biệt, biện biệt, phoán đoán, toan tính, ghi ghi nhớ được đều gọi là tri.
② lõi nhau, bè chúng ta đùa cùng nhau gọi là tri gửi gắm 知交.
③ Hiểu biết.
④ Muốn.
⑤ Ghi ghi nhớ.
⑥ Sánh ngang, song.
⑦ Khỏi.
⑧ Làm mái ấm, như tri phủ 知府 chức mái ấm một phủ, tri thị xã 知縣 chức mái ấm một thị xã, v.v.
⑨ Tri ngộ, được người tớ biết nhưng mà đề bạt bản thân lên gọi là thụ tri 受知.
⑩ Một âm là trí. Trí tinh, trí tuệ, nằm trong nghĩa với chữ trí 智.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Biết: 據我所知 Theo (chỗ) tôi biết; 知過 lõi lỗi;
② Cho biết: 通知 Thông tri, thông tin mang đến biết;
③ Tri thức, sự hiểu biết: 無知 Vô tri thức, kém cỏi hiểu biết; 科學知識 Tri thức khoa học; 孰爲汝多知乎？ Ai mang đến ngươi là đem sự biết nhiều? (Liệt tử);
④ (văn) Người tri kỉ: 銜淚覓新知 Ngậm nước đôi mắt nhưng mà mò mẫm những người dân tri kỉ mới mẻ (Bão Chiếu: Vịnh tuy vậy yến);
⑤ (văn) Tri giác, cảm giác: 手等能有痛癢之知而無是非之慮 Những loại như tay hoàn toàn có thể đem cảm hứng nhức nhối ngứa tuy nhiên ko thể đem kĩ năng phân biệt nên trái ngược được (Phạm Chẩn: Thần khử luận);
⑥ (văn) Qua lại, gửi gắm thiệp: 故絕賓客之知 Vì vậy đoạn tuyệt hỗ tương với những tân khách hàng (Tư Mã Thiên: Báo Nhiệm Thiếu Khanh thư);
⑦ (văn) Chủ trì, coi coi: 子產其將知政矣 Có lẽ Tử Sản tiếp tục mái ấm trì chính vì sự (Tả truyện: Tương công nhị thập lục niên);
⑧ (văn) Biểu sinh ra ngoài, hiện tại ra: 文侯不悅，知于顏色 Văn Hầu ko hí hửng, sinh ra đường nét mặt mũi (Lã thị Xuân thu);
⑨ (cũ) Tên chức quan lại hàng đầu một phủ hay như là 1 huyện: 知府 Tri phủ, quan lại phủ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Biết — Sự nắm rõ — Một âm là Trí, sử dụng như chữ Trí 智.

Tự hình 7

Dị thể 4

Từ ghép 42

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển phổ thông

1. lụa thâm
2. color đen

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Màu đen sì. ◇Vương Sung 王充: “Bạch rơi nhập tri, bất nhiễm tự động hắc” 白紗入緇, 不染自黑 (Luận hành 論衡, Trình tài 程材) Lụa Trắng nhập khu vực black color, ko nhuộm cũng tự động trở nên đen sì.
2. (Danh) Áo mái ấm sư. ◎Như: “phi truy” 披緇 đem áo mái ấm sư (đi tu). ◇Nho lâm nước ngoài sử 儒林外史: “Tự demo canh cải danh tính, tước đoạt trị phi tri khứ liễu” 自此更改姓名, 削髮披緇去了 (Đệ chén bát hồi) Từ ni thay cho thay đổi chúng ta thương hiệu, cạo tóc đem áo sư cút tu.
3. (Danh) Chỉ những sư, tăng lữ. ◎Như: “tri lưu” 緇流 tăng lữ.
4. (Động) Nhuộm đen sì. ◇Luận Ngữ 論語: “Bất ghi chép kiên hồ nước, quái nhi bất lân; bất ghi chép bạch hồ nước, niết nhi bất tri” 不曰堅乎, 磨而不磷; 不曰白乎, 涅而不緇 (Dương Hóa 陽貨) Đã chẳng rằng vật gì (thực) cứng dắn thì trau cũng ko sút sao? Đã chẳng rằng vật gì (thực) Trắng thì nhuộm cũng ko trở nên đen sì sao?
5. (Tính) Đen, thâm nám. ◇Thi Kinh 詩經: “Tri nó chi tịch hề, Tệ dư hựu cải tác hề” 緇衣之蓆兮, 敝予又改作兮 (Trịnh phong 鄭風, Tri nó 緇衣) Áo đen sì to lớn hề, (Hễ) rách nát thì Shop chúng tôi thay đổi mang đến hề.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Lụa thâm;
② (Màu) đen: 緇衣 Áo đen; 緇流Những người đem áo đen sì (chỉ những mái ấm sư); 披緇 Khoác áo đen sì (cắt tóc cút tu).

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ tương tự 1

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển phổ thông

1. lụa thâm
2. color đen

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Lụa thâm;
② (Màu) đen: 緇衣 Áo đen; 緇流Những người đem áo đen sì (chỉ những mái ấm sư); 披緇 Khoác áo đen sì (cắt tóc cút tu).

Tự hình 2

Dị thể 6

Chữ tương tự 1

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Da chai cứng bên trên thủ công (vì bị trau xát). ◎Như: “thủ túc biền chi” 手足腁胝 tay chân chai cứng.
2. § Theo Khang Hi Tự Điển: “trúc ni thiết” 竹尼切, âm “tri”; “chỉ nhi thiết” 旨而切, âm “chi”. Ta quen thuộc hiểu là “đê”.

Tự hình 2

Dị thể 5

Chữ tương tự 1

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển phổ thông

1. ruộng vỡ đang được một năm
2. nhổ cỏ, giẫy cỏ

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Ruộng mới mẻ khai khẩn được 1 năm.
2. (Danh) Phiếm chỉ ruộng. ◇Vương Duy 王維: “Tích vũ ko lâm yên tĩnh hỏa trì, Chưng lê xuy demo hướng phía đông tri” 積雨空林煙火遲, 蒸藜炊黍餉東菑 (Tích vũ võng xuyên trang tác 積雨輞川莊作) Mưa ứ rừng ko lửa sương lờ đờ, Nấu rau củ lê thổi lúa nếp lấy thực phẩm mang đến ruộng ở phía đông đúc.
3. (Danh) Họ “Tri”.
4. (Tính) Đen. § Thông “truy” 緇. ◇Tuân Tử 荀子: “Bất thiện bên trên thân thiết, tri nhiên, vớ dĩ tự động ác dã” 不善在身, 菑然, 必以自惡也 (Tu thân thiết 修身) Sự ko đảm bảo chất lượng ở điểm bản thân, đen sì không sạch, thì tự động bản thân thực hiện xấu xí ác vậy.
5. (Tính) Cây cỏ um tùm, sum suê. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Tri trăn uế” 菑榛穢 (Bổn kinh 本經) Bụi cây xanh đần um tùm um tùm.
6. (Động) Trừ cỏ khai khẩn.
7. (Một âm là “trại”. (Danh) Cây thô bị tiêu diệt đứng ko sụp đổ.
8. (Danh) Tường vây xung quanh.
9. (Động) Dựng lên, tạo dựng.
10. (Động) Bổ rời khỏi, tách rời khỏi.
11. Một âm là “tai”. (Danh) Tai họa, tai nạn ngoài ý muốn. § Thông “tai” 災. ◇Sử Kí 史記: “Thử giai học tập sĩ sở vị hữu đạo nhân nhân dã, bởi nhiên tao demo tri, huống dĩ trung tài nhi thiệp loàn thế chi mạt lưu hồ?” 此皆學士所謂有道仁人也, 猶然遭此菑, 況以中材而涉亂世之末流乎 (Du hiệp liệt truyện 游俠列傳) Những người này đều là những người dân nhưng mà những học tập sĩ gọi là những bậc đem đạo nhân, vậy mà còn phải gặp gỡ nên những tai ương như vậy, huống hồ nước những kẻ tài năng hạng trung sinh sống vào thời điểm cuối thời loạn chiến lạc?
12. (Động) Làm sợ hãi, nguy nan sợ hãi. § Thông “tai” 災. ◇Trang Tử 莊子: “Tai nhân fake, nhân vớ phản tai chi” 菑人者, 人必反菑之 (Nhân gian ngoan thế 人間世) Hại người thì người sợ hãi lại.
13. § Cũng ghi chép là 葘.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Ruộng vỡ đang được một năm;
② Nhổ cỏ, giẫy cỏã.

Tự hình 1

Dị thể 6

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển phổ thông

1. ruộng vỡ đang được một năm
2. nhổ cỏ, giẫy cỏ

Xem thêm: what that nghĩa là gì

Từ điển trích dẫn

1. Một dạng ghi chép của 菑.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 菑.

Tự hình 1

Dị thể 1

Từ điển phổ thông

(xem: tri chu 蜘蛛,鼅鼄)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) “Tri chu” 蜘蛛 con cái nhện. § Ta quen thuộc hiểu là “tri thù”.

Từ điển Thiều Chửu

① Tri chu 蜘蛛. Xem chữ chu 蛛.

Từ điển Trần Văn Chánh

【蜘蛛】tri thù oán [zhizhu] (Con) nhện.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tri thù oán Con nhện.

Tự hình 2

Dị thể 4

Từ ghép 2

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Đông, nhiều.
2. Một âm là “xu”. § Cũng như “xu” 趨.
3. Một âm là “xúc”. § Cũng như “xúc” 促.

Tự hình 2

Dị thể 1

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Vấp té.
2. (Động) Gặp trở quan ngại, ko được tiện nghi.
3. (Tính) Khúc vướng, ko xuôi (văn từ).
4. (Tính) Hèn, yếu đuối kém cỏi. ◇Cổ đua vẹn toàn 古詩源: “Trí mã phá huỷ xa xôi, ác phụ phá huỷ gia” 躓馬破車, 惡婦破家 (Dịch vĩ 易緯, Dẫn cổ đua 引古詩) Ngựa kém cỏi thực hiện hỏng xe cộ, người phu nhân xấu xí ác thực hiện bại hoại mái ấm.
5. (Danh) Tấm mộc kê bên dưới thân thiết người khi hành quyết thời xưa. § Thông 鑕.
6. Một âm là “tri”. (Danh) § Cũng như “tri” 胝.

Tự hình 1

Dị thể 7

Chữ tương tự 7

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển Trần Văn Chánh

Xe chở trang bị. 【輜車】truy xa xôi [ziche] (cũ) Xe đem mui kín.

Tự hình 2

Dị thể 5

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 輜.

Tự hình 2

Dị thể 1

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 輜

Từ điển Trần Văn Chánh

Xe chở trang bị. 【輜車】truy xa xôi [ziche] (cũ) Xe đem mui kín.

Tự hình 2

Dị thể 5

Từ điển phổ thông

đơn vị trọng lượng thời xưa (có sách rằng bởi 6 hoặc 8 lạng ta, cũng đều có sách rằng 6 thù oán 銖,铢 là 1 trong chùy 錘,锤, 2 chùy là tri, vì vậy một tri bởi 1 phần nhị lạng ta Trung Quốc thời xưa)

Từ điển Trần Văn Chánh

(cũ) Đơn vị trọng lượng thời xưa (có sách rằng bởi 6 hoặc 8 lạng; cũng đều có sách rằng 6 thù oán [銖] là 1 trong chùy [錘], 2 chùy là tri, vì vậy một tri bởi 1 phần nhị lạng ta Trung Quốc thời xưa).

Tự hình 2

Dị thể 3

Một số bài xích thơ đem dùng

Từ điển phổ thông

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 錙

Tự hình 2

Dị thể 3

Từ điển phổ thông

(xem: tri chu 蜘蛛,鼅鼄)

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Xem 鼄.